13-letnia Ewa ma szanse wrócić do sprawności dzięki skomplikowanej operacji rekonstrukcji stopy. Zabieg pod koniec maja 2020 r. przeprowadzili w Katowicach wspólnie lekarze z Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Instytutu Onkologii w Gliwicach.

W wypadku samochodowym dziewczyna doznała wielonarządowego urazu, w tym również otwartego złamania kości piętowej z rozległym ubytkiem tkanek miękkich stopy prawej, obejmującego skórę, tkankę podskórną, mięśnie oraz rozcięgno podeszwowe. Po operacji, w trakcie której ustabilizowano odłam kostny, pozostał problem rekonstrukcji tkanek miękkich. Pomimo bardzo dużego doświadczenia, lekarze z Łodzi nie byli w stanie odtworzyć utraconych struktur prawej stopy. Rodzina rozpaczliwie szukała  pomocy w innych szpitalach, w którym przywrócono by ich córce pełną sprawność.

– Skontaktowaliśmy się z kilkoma ośrodkami, niestety żaden nie podjął się operacji z powodu rozległości urazu. Sytuację pogarszała pandemia koronawirusa.  Ewie groziła amputacja stopy. Dopiero prof. Łukasz Krakowczyk z Instytutu Onkologii w Gliwicach zdecydował się zoperować córkę – mówi pani Katarzyna, mama Ewy.

–  Wspólnie z prof. Tomaszem Koszutskim, ordynatorem Oddziału Chirurgii i Urologii Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach, z którym współpracujemy od kilku lat i zoperowaliśmy już wspólnie kilkanaścioro dzieci, postanowiliśmy pomóc również i Ewie – mówi prof. Łukasz Krakowczyk. – Przeprowadziliśmy zabieg, który polegał w pierwszej kolejności na oczyszczeniu z pozostałych martwiczych tkanek stopy prawej oraz zidentyfikowaniu naczyń dawczych na podudziu, którymi krew będzie płynąć do rekonstruowanego obszaru. Następnie wytworzono wolny płat udowy składający się ze skóry, tkanki podskórnej, powięzi szerokiej uda, części mięśnia obszernego bocznego uda opartego na naczyniach oraz nerwie czuciowym. Cały ten kompleks tkanek miękkich przeniesiono w okolicę stopy prawej, wykonano zespolenia naczyniowe i nerwowe oraz odtworzono utracone struktur – relacjonuje, krok po kroku, przebieg 5-godzinnej operacji prof. Krakowczyk.

Na pytanie, na czym polega największa trudność takiego zabiegu, prof. Krakowczyk odpowiada, że lokalizacje kończynowe są po prostu wyjątkowo trudnym regionem do jakiejkolwiek rekonstrukcji, niezależnie od tego, czy jest to rekonstrukcja pourazowa czy też onkologiczna. – Ogromną trudność nastręcza przede wszystkim wielopłaszczyznowość i złożoność komponentów  tkankowych kończyny oraz zidentyfikowanie odpowiednich naczyń i nerwów, z którymi trzeba połączyć wolny płat, tak aby nie upośledzić ukrwienia i funkcji kończyny. „Otulenie” pobranym płatem  trójwymiarowej konstrukcji stopy, która składa się z kilkudziesięciu kości, mięśni, ścięgien, tkanki podskórnej i skóry, tak aby odtworzyć jej funkcję, jest naprawdę sporym wyzwaniem dla chirurga – tłumaczy prof. Łukasz Krakowczyk.

– To nie pierwszy pacjent, u którego wspólnie z lekarzami z Instytutu Onkologii w Gliwicach przeprowadziliśmy operację rekonstrukcyjną. To trudne zabiegi , ale w przypadku Ewy jesteśmy dobrej myśli – mówi prof. Tomasz Koszutski, kierujący Oddziałem Chirurgii i Urologii w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka.

Prof. Tomasz Koszutski zwraca uwagę, że operacje rekonstrukcyjne to dynamicznie rozwijająca się specjalizacja w medycynie. – Również dzięki coraz nowocześniejszej aparaturze medycznej. To nie tylko drukarki 3D, które pozwalają na wyprodukowanie fragmentu kości czy szablonu używanego podczas zabiegów. W Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach korzystamy z mikroskopu do zespoleń mikronaczyniowych, który pozwala na łączenie naczyń o średnicy nieprzekraczającej 2 mm. Dzięki temu pacjenci po skomplikowanych operacjach onkologicznych czy urazach komunikacyjnych mają szanse uniknąć okaleczenia i zyskują szanse na powrót do sprawności – podkreśla prof. Tomasz Koszutski.

Zabieg rekonstrukcyjny u Ewy został przeprowadzony pod koniec maja w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach. Dziewczyna jest już w domu, gdzie rozpoczęła rehabilitację. Jest też pod stałą kontrolą poradni chirurgicznej w GCZD. – Ewa była na wizycie kontrolnej w poradni. Stopa goi się prawidłowo – mówi dr Dominika Smyczek, chirurg dziecięcy z GCZD.