Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka im. św. Jana Pawła II w Katowicach - Dzieci z cukrzycą w GCZD z pełnym wsparciem podczas pandemii

Dzieci z cukrzycą w GCZD z pełnym wsparciem podczas pandemii

Przez cały czas pandemii dzieci chore na cukrzycę mogły liczyć na pełne wsparcie specjalistów z Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach. Odbywały się przyjęcia na oddział, pełną parą pracowała też przyszpitalna poradnia diabetologiczna, która znakomicie poradziła sobie z systemem teleporad medycznych i zdalną łącznością z opiekunami pacjentów.                                                 

Covid-19 dla pacjentów diabetologicznych jest podwójnie groźny.  U osób z cukrzycą występuje zwiększone ryzyko rozwoju powikłań i zakażenia o  ciężkim przebiegu. Każdy ostry stan zapalny u takich pacjentów może prowadzić do gwałtownego wzrostu stężenia glukozy we krwi, co zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycowej kwasicy ketonowej.

Epidemia koronawirusa i związane z nią zamrożenie aktywności części instytucji oraz izolacja domowa przyniosły dodatkowy negatywny skutek. – W pierwszych tygodniach pandemii niektórzy rodzice pacjentów z cukrzycą z obawy przed wirusem podejmowali decyzję o wstrzymaniu hospitalizacji czy kontaktu z lekarzem. Część nowych pacjentów korzystała w pierwszej kolejności z teleporad w  placówkach POZ, gdzie z powodu zdalnego trybu nie zawsze stawiano właściwa diagnozę.  W efekcie w marcu i kwietniu odnotowaliśmy spadek pacjentów na oddziale, ale już w maju wzrost – mówi prof. Przemysława Jarosz-Chobot, kierująca Oddziałem Diabetologii i Pediatrii w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach.

Potwierdzają to szpitalne statystyki. W kwietniu 2020 r. na Oddziale Diabetologii i Pediatrii GCZD leczonych  było 41 pacjentów, gdy tymczasem w kwietniu 2019 aż 67. Ale już w maju 2020 r. hospitalizowanych na oddziale było  64 pacjentów (rok wcześniej 56). W sumie od marca do maja 2020 na oddziale leczono 179 dzieci, w analogicznym okresie w roku 2019 było to 206 dzieci.

– Przez cały ten czas pracowaliśmy pełną parą. Jako oddział  referencyjny  nie wstrzymaliśmy przyjęć, żaden pacjent nie został pozostawiony bez pomocy.  Niestety, zbyt późne pojawienie się u nas pacjentów i spóźnione rozpoznanie cukrzycy w niektórych przypadkach doprowadziły do pogorszenia się stanu zdrowia dzieci. To są konkretne historie, konkretne dramaty małych pacjentów – mówi prof. Przemysława Jarosz-Chobot.

Wymogi epidemiczne spowodowały, że na oddziale z dzieckiem mógł przebywać tylko 1 opiekun. W przypadku pacjentów diabetologicznych takie ograniczenie ma bardzo duże znaczenie.  Przy rozpoznaniu świeżego zachorowania na cukrzycę kluczowa jest edukacja. Cukrzyca to choroba przewlekła, więc leczenie też musi być przewlekłe, trzeba się go nauczyć w szpitalu i kontynuować w domu.

Edukacja diabetologiczna to cykl spotkań, a raczej lekcji czy warsztatów, w których uczestniczy pacjent i jego opiekunowie. W programie zajęć są ogólne wiadomości o cukrzycy, zasady właściwego żywienia czy informacje o sprzęcie dla diabetologów, wszystko w ujęciu teoretycznym i praktycznym. Wszystkie te informacje są zindywidualizowane i podawane etapami. Przyswojenie dotychczasowego materiału warunkuje przejście do kolejnej lekcji.

– Organizowaliśmy zajęcia, w których w szpitalu uczestniczył pacjent z jednym opiekunem. Drugi z opiekunów był w tym czasie w domu i uczestniczył w lekcji online, ucząc się np. obsługi sprzętu.  Całość prowadził nasz edukator z pomocą tabletu. Taka dwutorowa edukacja w czasie pandemii stała się standardem – mówi prof. Przemysława Jarosz-Chobot.

Personel Oddziału Diabetologii i Pediatrii znakomicie poradził sobie z tym wyzwaniem. – Już wcześniej mieliśmy narzędzia i umiejętności do prowadzenia takich zajęć online. Poza tym w czasie pandemii szkoły i inne instytucje przeszły na nauczanie zdalne. To też ułatwiało, bo nie byliśmy jedynymi, którzy pracują w ten sposób. Pracowaliśmy w pełnym zakresie i to pomimo braków w personelu, który częściowo przebywał w domu w związku z opieką nad małymi dziećmi – podkreśla prof. Przemysława Jarosz-Chobot.

Również przyszpitalna Poradnia Diabetologiczna musiała przejść na system pracy zdalnej. Dwa dni przed teleporadą opiekunowie pacjentów byli informowani o terminie, kiedy zadzwoni lekarz i jak się mają do tej konsultacji przygotować. Opiekun otrzymywał np. zadanie zmierzenie i zważenia dziecka czy przesłania odczytu pamięci pompy i monitoringu glikemii. Zdalna obsługa pacjentów to również konsultacje psychologiczne i dietetyczne, a także wystawienie e-recepty, e-zapotrzebowań czy przekazanie informacji o dawkowaniu leków lub obsłudze i modyfikacji opragramowania wysokospecjalistycznych technologii stosowanych w samoopiece w cukrzycy. Przymusowa izolacja, brak ruchu, dostępność jedzenia – wszystko to powodowało u pacjentów zwiększone zapotrzebwanie na insulinę. W efekcie modyfikacji dawek insuliny była częsta i bardzo agresywna.

O intensywności pracy poradni diabetologicznej w GCZD w czasie pandemii świadczą statystyki. Od marca do maja 2020 udzielono w niej 2210 porad, z czego 619 były to konsultacje bezpośrednio w szpitalu, a 1951 teleporady. W tym samym okresie roku 2019 było to 2248 porad, wyłącznie stacjonarnych.

W tej chwili niełatwo jeszcze o całościową ocenę wpływu epidemii koronowirusa na chorych diabetologicznie. – Na pewno było wiele negatywów, związanych z nowymi zachorowaniami, które zbyt późno zostały zdiagnozowane, ale też np. z przypadkami zaostrzenia depresji u niektórych pacjentów. Paradoksalnie pandemia przyniosła jednak również pozytywny skutek dla chorych. Dzieci z cukrzycą i ich opiekunowie dowiedzieli się, że muszą nauczyć się zarządzać swą chorobą w każdej rzeczywistości. Pandemia zmusiła do lepszego poznania się cukrzycy i do partnerstwa z personelem medycznym w radzeniu sobie z chorobą – podsumowuje prof. Przemysława Jarosz-Chobot.

 

Niezwykły zabieg rekonstrukcji stopy

13-letnia Ewa ma szanse wrócić do sprawności dzięki skomplikowanej operacji rekonstrukcji stopy. Zabieg pod koniec maja 2020 r. przeprowadzili w Katowicach wspólnie lekarze z Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka i Instytutu Onkologii w Gliwicach.

W wypadku samochodowym dziewczyna doznała wielonarządowego urazu, w tym również otwartego złamania kości piętowej z rozległym ubytkiem tkanek miękkich stopy prawej, obejmującego skórę, tkankę podskórną, mięśnie oraz rozcięgno podeszwowe. Po operacji, w trakcie której ustabilizowano odłam kostny, pozostał problem rekonstrukcji tkanek miękkich. Pomimo bardzo dużego doświadczenia, lekarze z Łodzi nie byli w stanie odtworzyć utraconych struktur prawej stopy. Rodzina rozpaczliwie szukała  pomocy w innych szpitalach, w którym przywrócono by ich córce pełną sprawność.

– Skontaktowaliśmy się z kilkoma ośrodkami, niestety żaden nie podjął się operacji z powodu rozległości urazu. Sytuację pogarszała pandemia koronawirusa.  Ewie groziła amputacja stopy. Dopiero prof. Łukasz Krakowczyk z Instytutu Onkologii w Gliwicach zdecydował się zoperować córkę – mówi pani Katarzyna, mama Ewy.

–  Wspólnie z prof. Tomaszem Koszutskim, ordynatorem Oddziału Chirurgii i Urologii Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach, z którym współpracujemy od kilku lat i zoperowaliśmy już wspólnie kilkanaścioro dzieci, postanowiliśmy pomóc również i Ewie – mówi prof. Łukasz Krakowczyk. – Przeprowadziliśmy zabieg, który polegał w pierwszej kolejności na oczyszczeniu z pozostałych martwiczych tkanek stopy prawej oraz zidentyfikowaniu naczyń dawczych na podudziu, którymi krew będzie płynąć do rekonstruowanego obszaru. Następnie wytworzono wolny płat udowy składający się ze skóry, tkanki podskórnej, powięzi szerokiej uda, części mięśnia obszernego bocznego uda opartego na naczyniach oraz nerwie czuciowym. Cały ten kompleks tkanek miękkich przeniesiono w okolicę stopy prawej, wykonano zespolenia naczyniowe i nerwowe oraz odtworzono utracone struktur – relacjonuje, krok po kroku, przebieg 5-godzinnej operacji prof. Krakowczyk.

Na pytanie, na czym polega największa trudność takiego zabiegu, prof. Krakowczyk odpowiada, że lokalizacje kończynowe są po prostu wyjątkowo trudnym regionem do jakiejkolwiek rekonstrukcji, niezależnie od tego, czy jest to rekonstrukcja pourazowa czy też onkologiczna. – Ogromną trudność nastręcza przede wszystkim wielopłaszczyznowość i złożoność komponentów  tkankowych kończyny oraz zidentyfikowanie odpowiednich naczyń i nerwów, z którymi trzeba połączyć wolny płat, tak aby nie upośledzić ukrwienia i funkcji kończyny. „Otulenie” pobranym płatem  trójwymiarowej konstrukcji stopy, która składa się z kilkudziesięciu kości, mięśni, ścięgien, tkanki podskórnej i skóry, tak aby odtworzyć jej funkcję, jest naprawdę sporym wyzwaniem dla chirurga – tłumaczy prof. Łukasz Krakowczyk.

– To nie pierwszy pacjent, u którego wspólnie z lekarzami z Instytutu Onkologii w Gliwicach przeprowadziliśmy operację rekonstrukcyjną. To trudne zabiegi , ale w przypadku Ewy jesteśmy dobrej myśli – mówi prof. Tomasz Koszutski, kierujący Oddziałem Chirurgii i Urologii w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka.

Prof. Tomasz Koszutski zwraca uwagę, że operacje rekonstrukcyjne to dynamicznie rozwijająca się specjalizacja w medycynie. – Również dzięki coraz nowocześniejszej aparaturze medycznej. To nie tylko drukarki 3D, które pozwalają na wyprodukowanie fragmentu kości czy szablonu używanego podczas zabiegów. W Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach korzystamy z mikroskopu do zespoleń mikronaczyniowych, który pozwala na łączenie naczyń o średnicy nieprzekraczającej 2 mm. Dzięki temu pacjenci po skomplikowanych operacjach onkologicznych czy urazach komunikacyjnych mają szanse uniknąć okaleczenia i zyskują szanse na powrót do sprawności – podkreśla prof. Tomasz Koszutski.

Zabieg rekonstrukcyjny u Ewy został przeprowadzony pod koniec maja w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach. Dziewczyna jest już w domu, gdzie rozpoczęła rehabilitację. Jest też pod stałą kontrolą poradni chirurgicznej w GCZD. – Ewa była na wizycie kontrolnej w poradni. Stopa goi się prawidłowo – mówi dr Dominika Smyczek, chirurg dziecięcy z GCZD.

 

Laser przywraca dzieciom zdrowie i sprawność

Dzięki laserowemu usuwaniu blizn i zmian naczyniowych mali pacjenci Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach odzyskują komfort życia i poprawiają swój wygląd. Niektórym dzieciom – tak jak 5 letniemu Mikołajkowi, który 2 lata temu doznał rozległych oparzeń w płonącym samochodzie – zabiegi laserowe dają szanse na zdrowie i normalne życie.

O tym dramacie słyszała cała Polska. W sierpniu 2018 r. w Rybniku zapalił się samochód z 3-letnim Mikołajem w środku. Dziecko doznało bardzo poważnych obrażeń ciała. Chłopczyk natychmiast trafił do Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach, gdzie lekarze stoczyli ciężką i zwycięską walkę o jego życie. Mikołajek spędził w szpitalu kilka miesięcy. Od tego czasu jest rehabilitowany, jest też pod stałą kontrolą specjalistów z GCZD.

Kilka miesięcy temu Mikołajek rozpoczął w GCZD serię zabiegów laserowego usuwania blizn. Chłopiec jest już po 4 zabiegach. – Jesteśmy bardzo zadowoleni z efektów terapii. Pomimo, że od wypadku Mikołaj urósł już kilkanaście centymetrów, to nie występują u niego deformacje czy przykurcze spowodowane bliznami. Blizny są bardziej elastyczne, mniej też swędzą niż kiedyś. Pomimo rozległych blizn na plecach i nogach dziecko ma prosty kręgosłup i normalnie się porusza – mówi prof. Tomasz Koszutski, kierownik Oddziału Chirurgii i Urologii GCZD.

– Efekty są znakomite, blizny się goją – potwierdza pan Ireneusz, tata Mikołajka. – Widać to np. podczas zajęć rehabilitacyjnych, które odbywają się 2 tygodnie po laseroterapii. Miejsca naświetlane laserem są w lepszym stanie, wydać różnicę, w jaki sposób reagują na masaż pani rehabilitantki.
Mikołajek jest jednym z wielu pacjentów, którzy korzystają z zabiegów laserowych w GCZD. Katowicki szpital od kilku lat pomaga dzieciom, u których występują zmiany naczyniowe lub blizny.

– Leczymy blizny powypadkowe, pooparzeniowe, pooperacyjne, usuwamy także zmiany naczyniowe, takie jak malformacje, naczyniaki gwiaździste – czyli tzw. pajączki naczyniowe czy też plamy i przebarwienia skóry. Pełna terapia składa się serii zabiegów w zależności od rodzaju schorzenia i tego, jak na światło lasera reaguje pacjent. Efekty są naprawdę widoczne. Mała zmiana naczyniowa może zniknąć już po pierwszej wizycie, większe zmiany wymagają kilku zabiegów. W przypadku dużych blizn takich naświetlań musi być oczywiście więcej – informuje dr Andrzej Bulandra, chirurg dziecięcy w GCZD.

Zabiegi są bezbolesne. Mali pacjenci przechodzą je w pełnym znieczuleniu, a po wizycie stosują opatrunki żelowe, które łagodzą lekkie pieczenie.

– Zabieg trwa od kilku do kilkudziesięciu minut. Polega na punktowym naświetlaniu wybranych miejsc na ciele pacjenta. Promień lasera reaguje z barwnikiem zawartym w krwinkach czerwonych, wyzwalając ciepło powodujące zamknięcie naczynia. W ten sposób usuwa się naczyniaki, malformacje naczyniowe, teleangiektazje oraz plamy typu czerwonego wina, które dla wielu dzieci są bardzo stygmatyzujące, wpływające niekorzystnie na ich poczucie własnej wartości oraz akceptację przez rówieśników – podkreśla dr Anna Zioła, chirurg dziecięcy w GCZD. – W przypadku blizn po cyklu zabiegów zmiany się odbarwiają, spłaszczają, zwiększają elastyczność. Laseroterapia zmniejsza ryzyko przerostu blizn i zmniejsza świąd w ich obrębie.

Górnośląskie Centrum Zdrowia Dziecka dysponuje 2 laserami, pulsacyjno-barwnikowym i neodymowo-yagowym. Katowicki szpital jest największym ośrodkiem pediatrycznym w regionie, gdzie takie zabiegi są wykonywane. Żeby z nich skorzystać, potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego lub innego specjalisty do Poradni Chirurgii Dziecięcej w GCZD. W każdy pierwszy piątek miesiąca w poradni prowadzona jest kwalifikacja do zabiegów laserowych. W czasie tej wizyty ustalana jest też data pierwszego zabiegu.

W ciągu roku w Górnośląskim Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach wykonuje się około 300 zabiegów laserowego usuwania blizn lub zmian naczyniowych.

 

Zmiany w funkcjonowaniu przychodni przyszpitalnych w GCZD

KOMUNIKAT DOTYCZĄCY ZMIANY FUNKCJONOWANIA PRZYCHODNI PRZYSZPITALNYCH
W GÓRNOŚLĄSKIM CENTRUM ZDROWIA DZIECKA

Uprzejmie informujemy, iż w związku z epidemią Covid-19, od 1 czerwca nasza placówka podejmuje działania, aby Poradnie Specjalistyczne mogły rozpocząć przyjmowanie Pacjentów w kontakcie bezpośrednim (w niektórych przypadkach). Prowadzimy także dalsze udzielanie teleporad, w przypadku pacjentów wymagających jedynie wizyty kontrolnej.
Proces uruchomienia bezpośrednich wizyt Pacjentów musi odbywać się w sposób bezpieczny dla wszystkich. W związku z powyższym prosimy o zapoznanie się z procedurą obowiązującą w naszej placówce. Wierzymy, że odpowiedzialność nas wszystkich jest najważniejszym czynnikiem przyczyniającym się do bezpiecznego funkcjonowania w czasie epidemii.

Procedura dla Pacjentów:
1. Do budynku będą wpuszczane tylko osoby umówione na wizyty lekarskie zgodnie z harmonogramem w wyznaczonych godzinach.
2. Biletomaty wydają bilety w kolejności zgodnej, z godziną umówionej wizyty.
3. Należy zgłaszać się do rejestracji nie wcześniej, niż 15 minut przed wyznaczoną godziną wizyty w poradni. Pacjenci zgłaszający poza wyznaczonymi godzinami, nie zostaną wpuszczeni na teren szpitala. * Wyjątek stanowi konieczność wykonania badań, przed zaplanowaną wizytą.
4. Z Pacjentem może wejść na teren poradni, tylko 1 opiekun.
5. Każda osoba wchodząca do budynku będzie miała wykonany pomiar temperatury ciała. Temperatura powyżej 37,5°C wykluczy możliwość odbycia wizyty.
6. Każdy Pacjent lub Opiekun zobligowany jest do wypełnienia „Karty wywiadu z pacjentem- oświadczenie” związanej z Covid-19.
7. Każdy Pacjent i Opiekun ma obowiązek podczas całego pobytu w naszej placówce noszenia maseczki ochronnej na twarzy ( osłona twarzy zgodnie z wytycznymi MZ i GIS ) .
8. Każdy Pacjent i Opiekun ma obowiązek dezynfekcji rąk – dozowniki z płynem dezynfekującym są dostępne na trenie naszej placówki.

Informacja dla Pacjentów dotycząca funkcjonowania poszczególnych poradni:

1. Działanie następujących poradni specjalistycznych zostało wstrzymane do odwołania:
– Pracowni Fizjoterapii, Kinezyterapii i Masażu

2. Poradnie przyjmujące pacjentów na wizyty osobiste:
– Poradnia Okulistyczna,
– Poradnia Logopedyczna,
– Poradnia Genetyczna,
– Poradnia Audiologiczna,
– Poradnia Chirurgiczna,
– Poradnia Ortopedyczna,
– Poradnia Urologiczna,
– Poradnia Neonatologiczna i Patologii Noworodka,
– Poradnia Otolaryngologiczna,
– Poradnia Neurochirurgiczna,
– Poradni Leczenia Bólu,
– Poradnia Kardiologiczna,

3. Poradnie realizujące wizyty tylko w formie teleporad:
– Poradnia Onkologii i Hematologii

4. Następujące poradnie przyjmują na wizyty osobiste tylko pacjentów po zabiegach / po hospitalizacji / I- razowych / po wcześniejszej teleporadzie:
– Poradnia Neurologiczna,
– Poradnia Chirurgii Onkologicznej,
– Poradnia Gastroenterologiczna,
– Poradnia Diabetologiczna,
– Poradnia Kardiochirurgiczna,
– Poradnia Chorób Metabolicznych,
– Poradnia Leczenia Mukowiscydozy,
– Poradnia Nefrologiczna,
– Poradnia Leczenia Żywieniowego
– Poradnia Endokrynologiczna,

Wizyty  kontrolne w powyższych poradniach, w miarę możliwości zalecamy  realizować  w formie teleporady.

5. Z teleporady może skorzystać wyłącznie pacjent, który jest pod stałą opieką specjalisty, a zaplanowana wizyta jest wizytą kontrolną, która ma służyć kontroli stanu zdrowia, analizie wyników badań, wystawieniu e-recepty lub e- zwolnienia lekarskiego .

6. W celu umówienia teleporady prosimy o kontakt z naszym Call Center pod numerem telefonu ( 32 207 17 77 ) w godzinach 8:30 – 14:30 . Teleporady są umawiane w godzinach pracy lekarza w poradni specjalistycznej. Po wyznaczeniu terminu teleporady, lekarz kontaktuje się Państwem telefonicznie. Po przeprowadzeniu teleporady lekarz zadecyduje, kiedy będzie konieczna osobista wizyta w poradni.

7. Z teleporady nie może skorzystać pacjent I – razowy ( nie objęty jeszcze leczeniem w danej poradni specjalistycznej).

8. W razie jakichkolwiek wątpliwości odnośnie funkcjonowania poradni, konieczności pojawienia się na wizycie, umówienia teleporady lub przełożenia terminu, prosimy o bezpośredni kontakt z naszym Call Center pod numerem telefonu : 32 207 17 77 w godzinach 8:30 – 14:30 lub pod adresem mailowy : zps@gczd.katowice.pl ( czas oczekiwania na odpowiedź 2- 3 dni ).

9. Powyższe zasady dotyczące przyjmowania pacjentów w wybranych poradniach specjalistycznych, obowiązują do odwołania. Wszelkie zmiany w funkcjonowaniu poszczególnych poradni specjalistycznych, będą wprowadzone stopniowo. Prosimy o śledzenie komunikatów umieszczanych i aktualizowanych na naszej stronie.